Jaką funkcję sprawował Leszek Balcerowicz?
Jako wicepremier i minister finansów na początku lat 90. Balcerowicz był jednym z architektów udanej transformacji gospodarczej Polski, ważnego etapu w rozwoju kraju.
W latach 1994-2005 Balcerowicz był pierwszym prezesem Narodowego Banku Polskiego. Był pierwszym polskim urzędnikiem, który stanął na czele Banku, w którym poprzedni główny ekonomista, Jerzy Osiatkowski, pracował od początku jego istnienia w 1924 roku. Balcerowicz zrezygnował z funkcji prezesa NBP w 2005 r., ale pozostał członkiem jego rady nadzorczej.
Balcerowicz od wielu lat jest aktywnym członkiem międzynarodowego środowiska gospodarczego. Był członkiem Rady Prezesów Międzynarodowego Funduszu Walutowego (1991-1993), członkiem Zarządu Banku Światowego (1996-2001), członkiem Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) (2002-2005) oraz członkiem Forum Stabilności Finansowej (1996-2002). W latach 2001-2003 Balcerowicz był przewodniczącym Instytutu Stabilności Finansowej.
Skąd pochodzi Leszek Balcerowicz?
W młodości Balcerowicz był zagorzałym krytykiem systemu komunistycznego. Był aktywnym uczestnikiem opozycji studenckiej w latach 70. W tym okresie zainteresował się również ekonomią. Po studiach ekonomicznych na Uniwersytecie Warszawskim, Balcerowicz uzyskał doktorat z ekonomii na New York University. Po powrocie do Polski w okresie Solidarności szybko awansował w szeregach nowego rządu, zostając w 1991 r. wicepremierem i ministrem finansów. Było to najważniejsze stanowisko ekonomiczne w ówczesnym rządzie.
Na czym polega plan Balcerowicza?
Reformy Balcerowicza odbywały się w bardzo specyficznym kontekście. Jednym z elementów była terapia szokowa, którą zastosowano wobec kraju. Była to idea szybkiego przestawienia gospodarki z kontrolowanej przez państwo na taką, która jest zorientowana na rynek. Plan Balcerowicza był częścią tego ogólnego kontekstu.
Plan Balcerowicza składał się z dwóch elementów. Jednym z nich była twarda polityka monetarna. Drugim była twarda polityka fiskalna. Te dwa elementy miały stworzyć warunki do efektywnego wzrostu gospodarczego. Plan Balcerowicza jest czasem nazywany „terapią szokową”, ale nie był tak ekstremalny jak terapia stosowana w niektórych innych krajach.
Plan Balcerowicza zakładał twardą politykę monetarną. Polski rząd podniósł stopy procentowe do wysokiego poziomu. Miało to na celu zmniejszenie tempa wzrostu podaży pieniądza, a tym samym spowolnienie inflacji. Rząd wprowadził również silną politykę kursową. Rząd Balcerowicza pozwolił na znaczny spadek wartości złotego w stosunku do innych walut. Towarzyszyła temu ostra polityka fiskalna, która polegała na ograniczaniu wydatków publicznych i utrzymywaniu niskiego deficytu budżetowego.
